Các Chứng Chỉ Bền Vững Quan Trọng Trong Ngành Dệt Nhuộm Và May Mặc: OEKO-TEX®, bluesign® và Higg Index

5/5 - (1 vote)

Xu hướng bền vững đang định hình lại ngành dệt may toàn cầu

Ngành dệt nhuộm – may mặc đang bước vào giai đoạn chuyển đổi xanh toàn diện. Các thương hiệu quốc tế ngày càng yêu cầu nhà cung cấp chứng minh tính an toàn hóa học, truy xuất nguồn gốc và giảm phát thải khí nhà kính thông qua các chứng chỉ bền vững được công nhận toàn cầu.

Ba hệ thống tiêu chuẩn quan trọng nhất hiện nay gồm: OEKO-TEX®, bluesign® và Higg Index — được xem là “bộ ba trụ cột” để doanh nghiệp dệt may đạt chuẩn sản xuất xanh, minh bạch và có trách nhiệm.

OEKO-TEX® – Đảm bảo an toàn hóa học & sản xuất có trách nhiệm

Mục đích

OEKO-TEX® là hệ thống chứng nhận quốc tế giúp đảm bảo sản phẩm dệt may không chứa các hóa chất gây hại cho sức khỏe và môi trường.

Ba nhánh chính:

  • Standard 100 – Xác nhận sản phẩm không chứa hóa chất vượt ngưỡng quy định.
  • STeP (Sustainable Textile Production) – Đánh giá toàn diện hệ thống quản lý sản xuất, môi trường, hóa chất, lao động.
  • Made in Green – Cấp cho sản phẩm an toàn, bền vững, có thể truy xuất nguồn gốc (QR code).

Các bước để được cấp chứng chỉ OEKO-TEX®

  • Bước 1. Xác định phạm vi sản phẩm: sợi, vải, phụ kiện hoặc hàng may hoàn thiện.
  • Bước 2. Đăng ký với tổ chức được ủy quyền OEKO-TEX® (ví dụ: Hohenstein, TESTEX, Centexbel, OEKO-TEX Vietnam Office).
  • Bước 3. Nộp hồ sơ gồm: danh mục hóa chất, MSDS, quy trình sản xuất, mẫu sản phẩm.
  • Bước 4. Kiểm nghiệm mẫu tại phòng thí nghiệm được công nhận (kiểm tra hơn 1.000 hóa chất).
  • Bước 5. Đánh giá cơ sở sản xuất (đối với STeP) – xem xét hệ thống môi trường, năng lượng, lao động.
  • Bước 6. Cấp chứng chỉ & gán mã truy xuất nếu đạt tiêu chí.

Thông tin trên chứng chỉ OEKO-TEX®

Một chứng chỉ OEKO-TEX® Standard 100 thường thể hiện:

  • Tên và địa chỉ doanh nghiệp được chứng nhận.
  • Số chứng chỉ & mã QR truy xuất trực tiếp trên website oeko-tex.com.
  • Loại sản phẩm (vải, phụ kiện, quần áo…).
  • Cấp độ tiếp xúc da (I – sản phẩm trẻ em, II – tiếp xúc trực tiếp, III – gián tiếp).
  • Phạm vi áp dụng và thời hạn chứng nhận.

Chứng chỉ OEKO-TEX® có thời hạn không?

Câu trả lời là:

  • Thời hạn chứng chỉ OEKO-TEX® là 12 tháng, sau đó doanh nghiệp phải gia hạn (re-certification).
  • Trước khi hết hạn, phòng thí nghiệm sẽ lấy mẫu lại và đánh giá cập nhật danh mục hóa chất theo tiêu chuẩn mới nhất.

Điều kiện để đạt chứng chỉ

  • Không chứa các hóa chất vượt quá giới hạn (theo danh mục tiêu chuẩn OEKO-TEX®).
  • Có hồ sơ MSDS đầy đủ cho tất cả nguyên phụ liệu.
  • Có hệ thống quản lý môi trường, xử lý nước thải, an toàn lao động đạt yêu cầu (với STeP).
  • Cam kết không sử dụng hóa chất bị cấm theo REACH Annex XVII và ZDHC MRSL.

Tổ chức nào cấp chứng chỉ OEKO-TEX®?

OEKO-TEX® là liên minh gồm 17 viện nghiên cứu dệt may độc lập trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, doanh nghiệp thường làm việc qua các tổ chức ủy quyền như:

  • Hohenstein Institute (Đức)
  • TESTEX (Thụy Sĩ)
  • AITEX (Tây Ban Nha)
  • CENTROCOT (Ý)

Các tổ chức này có phòng thí nghiệm hợp chuẩn OEKO-TEX®, thực hiện kiểm nghiệm, cấp và quản lý chứng chỉ.

Bluesign® – Chuỗi cung ứng xanh và kiểm soát hóa chất toàn diện

Mục đích

bluesign® là hệ thống đánh giá độc lập giúp kiểm soát toàn bộ chuỗi sản xuất dệt nhuộm, từ hóa chất đầu vào, quy trình sản xuất đến sản phẩm cuối cùng.
Mục tiêu: loại bỏ hóa chất nguy hại, tối ưu tài nguyên và bảo vệ người lao động.

Các bước để được cấp chứng chỉ bluesign®

  • Bước 1. Đăng ký tham gia “bluesign® System Partner”.
  • Bước 2. Cung cấp thông tin chi tiết về nhà máy, quy trình sản xuất, danh mục hóa chất.
  • Bước 3. Rà soát và thay thế hóa chất không nằm trong bluesign® Positive List.
  • Bước 4. Kiểm toán tại nhà máy: đánh giá hóa chất, nước, khí thải, năng lượng, lao động.
  • Bước 5. Ký kết thỏa thuận hợp tác & duy trì giám sát định kỳ.
  • Bước 6. Cấp quyền sử dụng nhãn “bluesign® Approved” (cho vật liệu, phụ kiện) hoặc “bluesign® Product” (cho sản phẩm hoàn chỉnh).

Thông tin trên chứng chỉ bluesign®

  • Tên nhà máy / thương hiệu.
  • Số ID System Partner hoặc Product Number.
  • Loại sản phẩm / vật liệu được chứng nhận.
  • Thời gian hiệu lực & phạm vi áp dụng.

Chứng chỉ bluesign® có thời hạn không?

Câu trả lời là:

  • Thông thường 1 năm, được đánh giá giám sát hàng năm.
  • Nếu có thay đổi lớn về quy trình hoặc hóa chất, nhà máy phải báo cáo và tái thẩm định.

Điều kiện để đạt chứng chỉ

  • 100% hóa chất sử dụng nằm trong bluesign® Positive List.
  • Hệ thống xử lý nước thải và khí thải đạt tiêu chuẩn môi trường.
  • Điều kiện an toàn lao động, quản lý năng lượng đạt yêu cầu.
  • Có quy trình truy xuất nguồn gốc và báo cáo định kỳ.

Tổ chức nào cấp chứng chỉ bluesign®?

Chứng chỉ do bluesign Technologies AG (Thụy Sĩ) trực tiếp cấp. Các đánh giá, kiểm toán có thể do đại diện khu vực hoặc tổ chức tư vấn được ủy quyền thực hiện, nhưng chứng nhận cuối cùng do bluesign AG xác nhận.

Higg Index – Công cụ đo lường và cải thiện hiệu suất bền vững

Mục đích

Higg Index là bộ công cụ kỹ thuật do Sustainable Apparel Coalition (SAC) phát triển, giúp doanh nghiệp đo lường và cải thiện hiệu suất môi trường, xã hội và vật liệu trong chuỗi cung ứng.

Các module chính

  • Higg FEM (Facility Environmental Module) – Môi trường.
  • Higg FSLM (Facility Social & Labor Module) – Lao động & xã hội.
  • Higg MSI (Materials Sustainability Index) – Nguyên vật liệu.
  • Higg PM (Product Module) – Đánh giá tác động sản phẩm.

Các bước để được xác minh Higg Index

  • Bước 1. Đăng ký tài khoản tại Higg.org và chọn module phù hợp (FEM, FSLM…).
  • Bước 2. Thu thập dữ liệu nội bộ (năng lượng, nước, hóa chất, chất thải…).
  • Bước 3. Tự đánh giá (Self-Assessment) trên nền tảng Higg.
  • Bước 4. Thuê tổ chức xác minh bên thứ ba (Verifier Body) như SGS, Bureau Veritas, Intertek, Control Union.
  • Bước 5. Higg Verified FEM/FSLM Report được cấp trực tuyến và chia sẻ cho buyer.

Thông tin trên báo cáo Higg Index

  • Tên cơ sở sản xuất, quốc gia.
  • Điểm đánh giá (Score) theo từng tiêu chí môi trường / xã hội.
  • Ngày đánh giá, tổ chức xác minh.
  • Module áp dụng (FEM/FSLM).
  • Trạng thái “Verified” (đã được bên thứ ba xác minh).

Báo cáo Higg có thời hạn không?

Câu trả lời là:

  • Hiệu lực 12 tháng kể từ ngày xác minh.
  • Mỗi năm nhà máy cần nộp dữ liệu mới và thực hiện lại đánh giá để duy trì tính cập nhật.

Điều kiện để đạt “Higg Verified”

  • Cung cấp dữ liệu minh bạch, có chứng cứ rõ ràng.
  • Đáp ứng yêu cầu xác minh tại chỗ hoặc trực tuyến.
  • Có kế hoạch cải tiến hiệu suất môi trường – xã hội sau khi đánh giá.

Tổ chức nào xác minh Higg Index?

Các tổ chức được Sustainable Apparel Coalition (SAC) công nhận, bao gồm: SGS, Bureau Veritas, Intertek, TÜV Rheinland, Control Union, ITS, UL Solutions, v.v. Kết quả xác minh sẽ được đăng tải và quản lý trực tiếp trên nền tảng Higg.org.

So sánh tổng quan ba hệ thống chứng chỉ

Tiêu chí OEKO-TEX® bluesign® Higg Index
Mục đích Đảm bảo an toàn hóa học Kiểm soát chuỗi cung ứng, hóa chất & tài nguyên Đo lường và cải thiện hiệu suất môi trường – xã hội
Đối tượng áp dụng Sản phẩm, phụ liệu, nhà máy Nhà máy, nguyên vật liệu, thương hiệu Nhà máy, vật liệu, thương hiệu
Ai cấp chứng chỉ Liên minh OEKO-TEX® (Hohenstein, TESTEX…) bluesign Technologies AG (Thụy Sĩ) Sustainable Apparel Coalition (Mỹ)
Hiệu lực chứng chỉ 12 tháng 12 tháng 12 tháng
Điều kiện chính Không chứa hóa chất vượt giới hạn Hóa chất trong Positive List, xử lý nước – khí đạt chuẩn Dữ liệu chính xác, xác minh bên thứ 3
Lợi ích An toàn sản phẩm – tăng niềm tin khách hàng Chuỗi cung ứng xanh – nâng uy tín thương hiệu Dữ liệu ESG minh bạch – thuận lợi cho buyer quốc tế

Lộ trình triển khai 3 năm cho nhà máy Việt Nam

Giai đoạn Mục tiêu Hành động Kết quả
Năm 1 – Đặt nền tảng Kiểm soát hóa chất, an toàn sản phẩm Đạt OEKO-TEX Standard 100 hoặc STeP Sản phẩm đạt chuẩn an toàn hóa học
Năm 2 – Chuỗi cung ứng xanh Quản lý hóa chất & tài nguyên toàn chuỗi Trở thành bluesign System Partner Gia nhập chuỗi cung ứng toàn cầu
Năm 3 – Đo lường & báo cáo Theo dõi hiệu suất môi trường & lao động Áp dụng Higg FEM & FSLM, báo cáo ESG Dữ liệu minh bạch – tăng uy tín thương hiệu

Hướng dẫn triển khai thực tế cho nhà máy

 Tập trung nhóm khách hàng mục tiêu

  • EU & Nhật: ưu tiên OEKO-TEX Standard 100 / Made in Green
  • Mỹ & outdoor brands (Patagonia, North Face): yêu cầu bluesign
  • Các brand global (H&M, Nike, Decathlon): yêu cầu Higg Index, STeP

Các bước thực hiện

  • Thành lập nhóm “Green Taskforce” nội bộ gồm EHS, QC, HR, Sản xuất, Mua hàng, Marketing.
  • Đánh giá hiện trạng hóa chất & năng lượng – xác định “khoảng trống” so với tiêu chuẩn.
  • Thay thế hóa chất nguy hại theo danh mục ZDHC MRSL và bluesign Positive List.
  • Đào tạo nhân sự & thiết lập quy trình SOP theo hướng dẫn OEKO-TEX STeP.
  • Đăng ký tài khoản Higg.org để bắt đầu thu thập dữ liệu môi trường.
  • Truyền thông nội bộ & bên ngoài bằng cách sử dụng logo chứng nhận, mã QR Made in Green, hoặc báo cáo Higg FEM Verified.

Vì sao doanh nghiệp nên đầu tư sớm vào chứng chỉ bền vững

  • Gia tăng lợi thế cạnh tranh xuất khẩu: Buyer quốc tế yêu cầu chứng chỉ minh bạch.
  • Đáp ứng xu hướng ESG & CBAM: Các quy định của EU đang siết chặt phát thải và truy xuất nguồn gốc.
  • Giảm chi phí dài hạn: Sử dụng năng lượng, nước, hóa chất hiệu quả hơn.
  • Xây dựng thương hiệu bền vững: Tăng độ tin cậy, tạo khác biệt trong truyền thông và marketing.

Các chứng chỉ OEKO-TEX®, bluesign®, và Higg Index không chỉ là tấm “giấy thông hành” để xuất khẩu vào thị trường khó tính, mà còn là kim chỉ nam giúp doanh nghiệp dệt may Việt Nam chuyển đổi xanh – từ nhà máy sản xuất sạch hơn đến thương hiệu có trách nhiệm.

Doanh nghiệp nào đi trước trong lộ trình này sẽ nắm lợi thế cạnh tranh dài hạn, đáp ứng yêu cầu buyer toàn cầu và hướng đến mục tiêu Net Zero 2050.

Bài viết liên quan

Tối ưu hóa Quy trình Sản xuất ngành Dệt Nhuộm

Giải pháp Van Giảm Áp Hơi Cho Ngành Dệt Nhuộm

Tự Động Hóa Xử Lý Nước Thải Dệt Nhuộm

Tự động hóa Quy trình Nhuộm để Tạo Đột Phá Năng Suất và Chất lượng

Chuẩn môi trường mới – Doanh nghiệp dệt may cần làm gì?

Các Chứng Chỉ Bền Vững Quan Trọng Trong Ngành Dệt Nhuộm Và May Mặc: OEKO-TEX®, bluesign® và Higg Index

Chính Sách Liên Minh Châu Âu (EU) Ảnh Hưởng Trực Tiếp Tới Xuất Khẩu Dệt May Việt Nam: CBAM, REACH và EUDR

Quản Lý Rủi Ro Và Sản Xuất Bền Vững Trong Ngành Dệt May

Đón Đầu Xu Hướng – Từ AI, Tự Động Hóa Đến “Xanh Hóa”: Chiến Lược Cạnh Tranh Cho Dệt May